ศูนย์การศึกษาเรียนรู้เอกสารโบราณ (หนังสือบุด)
ตั้งอยู่บริเวณชั้น 1 อาคารแหล่งท่องเที่ยวพุทธทาสธรรมโฆษณ์ จัดตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2564 โดยสำนักศิลปะและวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี เพื่อเป็นศูนย์กลางการเรียนรู้สำหรับนักศึกษาและประชาชนทั่วไปที่สนใจในมรดกทางวัฒนธรรมของท้องถิ่นและภูมิภาค
ศูนย์ฯ มุ่งเน้นการส่งเสริมองค์ความรู้เกี่ยวกับเอกสารโบราณประเภทหนังสือบุด ซึ่งเป็นมรดกทางปัญญาที่ทรงคุณค่าทั้งด้านประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม และศาสนา โดยเปิดโอกาสให้ผู้เข้าชมได้ศึกษาเรื่องราวความเป็นมาของหนังสือบุด เรียนรู้ความแตกต่างระหว่างบุดดำและบุดขาว วิธีการเขียนและการจัดทำหนังสือบุด ตลอดจนการชมนิทรรศการภาพหนังสือบุดหายากที่จัดแสดงหมุนเวียนทุก 3 เดือน
นอกจากเนื้อหาเกี่ยวกับหนังสือบุดแล้ว ศูนย์ฯ ยังได้รวบรวมและถ่ายทอดองค์ความรู้เพิ่มเติมที่ปรากฏอยู่ในเอกสารโบราณ เช่น นิทานพื้นบ้าน ที่สะท้อนภูมิปัญญาและคติสอนใจของคนในอดีต ประเพณีท้องถิ่น ที่เชื่อมโยงกับความเชื่อและวิถีชีวิต เช่น งานบุญเดือนสิบ พิธีไหว้ครู หรือประเพณีแห่นางแมว ตลอดจน ภาษาโบราณ และรูปแบบตัวอักษรท้องถิ่นที่ใช้ในเอกสารเหล่านั้น ซึ่งถือเป็นรากฐานสำคัญของภาษาและวัฒนธรรมไทยในปัจจุบัน ด้วยบทบาทสำคัญในการสืบสานและเผยแพร่ภูมิปัญญาท้องถิ่น ศูนย์การศึกษาเรียนรู้เอกสารโบราณ (หนังสือบุด) จึงเป็นแหล่งเรียนรู้ที่มีชีวิต และเป็นสะพานเชื่อมโยงอดีตกับปัจจุบัน
